Lụa tơ sen là tuyệt phẩm độc đáo nhất thế giới và được xem là hình tượng thiêng liêng, cao quý của sắc màu dân tộc.
Lụa Tơ Sen Là Gì?
Lụa tơ sen là loại vải mềm nhẹ được dệt từ những sợi tơ lấy từ trong cuống lá sen kéo ra và se lại.Là một trong những loại vải có quy trình sản xuất phức tạp tốn nhiều công sức và giá thành được xếp vào hạng đắt đỏ trên thế giới.
Vải lụa tơ sen có nguồn gốc ở Myanmar và được phát minh tại ngôi làng có tên là KyaingKan. Ở Việt Nam có một nghệ nhân đã nghiên cứu và tự tạo ra được vải lụa tơ sen là bà Phan Thị Thuận. Khi bà biết đến tơ sen và muốn tạo ra những thứ đẹp đẽ và mang màu sắc dân tộc từ quốc hoa nước Việt, bà bắt đầu tìm hiểu và không ngừng học tập, trải qua một khoảng thời gian mài mò thì bà Thuận đã thành công và hoàn tất công trình nghiên cứu của mình trong việc sản xuất ra loại lụa tơ sen với tác phẩm khăn lụa tơ sen đầu tiên.
Quy Trình Tạo Ra Lụa Tơ Sen
Để tạo ra sản phẩm làm từ tơ sen rất công phu và vất vả, tất cả được hoàn thiện hoàn toàn bằng thủ công rất cầu kỳ. Nghề dệt lụa này được thực hiện theo mùa vụ ít ỏi nên việc sản xuất lụa tơ sen khá khó khăn và chưa phổ biến. Việc khó nhất là lấy sợi tơ từ cuốn sen.
Sen sau khi đã thu hoạch sẽ mang đi bỏ đi phần lá và hoa, chỉ giữ lại phần cuống để lấy sợi tơ, tuy nhiên cuống sen phải được thu hoach đúng kỹ thuật để tận dụng tối đa lượng tơ trong cuống sen. Sau đó mang cuống đi rửa sạch bùn và gai vì cuống càng sạch thì sợi tơ càng trắng và đẹp tinh khôi hơn rất nhiều. Cuống sen càng dài càng nhiều tơ càng nhiều và bền đẹp hơn, tiếp đến là rút tơ sen đây là công đoạn mất nhiều thời gian nhất vì sợi tơ mỏng rất dễ đứt nên cần có sự tỉ mỉ và phải diễn ra khéo léo mới có thể rút được, nếu không sẽ làm đứt luôn sợi tơ bên trong.
Sau khi rút thành công tơ sen chúng sẽ được mang đi dệt vải, quá trình dệt sợi cần được giữ ẩm và làm mát và cuối cùng là nhuộm vải, để đảm bảo tính thân thiện môi trường thì màu nhuộm cũng phải sử dụng màu nhuộm tự nhiên.
Do quá trình sản xuất kỳ công và phức tạp và yêu cầu kỹ thuật cao nên giá thành cũng rất cao và chỉ mới có sản phẩm đầu là khăn lụa tơ sen. Tuy giá thành đắt nhưng khi cầm chiếc khăn thì bạn mới cảm giác rõ sự mịn màng, êm ái và đặc biệt là sự thuần khiết mà ít sợi tơ nào có thể so sánh được. Để hòan thành một chiếc khăn cũng phải mất tầm khoảng 1 tháng.
Ưu điểm của Lụa Tơ Sen
- Tốt cho da : Lụa tơ sen có chứa amino axit cần thiết và rất tốt cho da
- Độ mềm mịn : Tuy không được sáng bóng như lụa tơ tằm nhưng bù lại lụa tơ sen rất mềm mịn và mỏng mà chỉ khi ta được chạm vào mới có thể cảm nhận được
- Chống tia UV : Lụa tơ sen có khả năng chống tia bức xạ cực tốt và rất hiệu quả trong việc bảo vệ làn da nhạy cảm.
- Cân bằng độ ẩm : Sợi tơ se có thể cân bằng độ ẩm làm tăng khả năng phục hồi cho da giúp da luôn tràn đầy sức sống
- Khử mùi : Lụa tơ sen kháng khuẩn và khử mùi rất tốt vì hoa sen có mùi thơm nhẹ nên khi tạo ra lụa tơ sen cũng có mùi hương của hoa lá và có khả năng ngăn chặn vi khuẩm.
- Thân thiện với môi trường : Do được dệt hoàn toàn từ sợi tơ sen nên không có chất thải gây ô nhiễm môi trường mà còn có khả năng tự phân hủy
- Thoáng mát : Lụa tơ sen rất thoáng mát không bí bách hay khó chịu vì được làm từ sợi tự nhiên nên luôn mang lại cảm giác dễ chịu và mềm mịn.
Một số lưu ý để bảo quản lụa tơ sen
Lụa tơ sen rất mỏng và mềm, chính vì vậy bạn nên giặt nhẹ tay để tránh làm xước hay rách vải, cũng không vắt xoắn nước quá mạnh làm vải bị nhăn. Không sử dụng chất tẩy mạnh, nếu muốn loại bỏ vết bẩn bạn nên ngâm lụa qua nước lạnh khoảng 2 tiếng để lụa được mềm và vết bẩn dễ giặt sạch hơn.
Lụa tơ sen rất nhanh khô vì đặc tính mỏng nên bạn không cần phải phơi trực tiếp dưới ánh nắng mà hãy phơi chỗ mát mẻ có gió, lụa tơ sen khi gặp không khí ẩm sẽ rất dễ bị ẩm và nổi mốc. Những vết móc này sẽ rất khó để làm sạch, vì thế việc bảo quản lụa tơ sen không phải là một việc dễ dàng.
Lời kết
Ở lụa tơ sen có sự mềm mại và phảng phất mùi thơm nhẹ của sen mùi của quê hương và lạu tơ sen được mệnh danh là viên ngọc quý nhất trong nền vải vóc. Sự tỉ mẫn, khéo léo và lòng kiên nhẫn đã mang đến một làn gió mới cho tơ lụa Việt Nam. Viêc nghiên cứu và tạo thành công sản phẩm lụa tơ sen là kết quả của bước đầu trên con đường tạo dựng một nghề dệt từ lụa từ tơ sen. Hy vọng trong tương lai Việt Nam sẽ ghi dấu trên thế giới,sẽ có thêm nhiều sản phẩm và phổ biến hơn nữa.
Không chỉ là giá trị của sự sáng tạo mà nó còn là sự sáng tạo và truyền cảm hứng cùng tình yêu đến cho thế hệ mai sau về những nét đẹp tinh hoa văn hóa dân tộc Việt Nam và truyền thống nghề dệt của ông cha ta.
